E Shram Card Yojana List 2025: केंद्र सरकार असंघटित क्षेत्रातील (Unorganized Sector) कामगारांना वयाच्या ६० वर्षांनंतर आर्थिक सुरक्षा देण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण योजना चालवत आहे. ज्या कामगारांकडे ई-श्रम कार्ड (E-Shram Card) आहे, त्यांना या पेन्शन योजनेअंतर्गत दरमहा ₹३,००० ची निश्चित पेन्शन (Fixed Pension) दिली जाते.
ही योजना असंघटित कामगारांसाठी एक मोठा आधार आहे. जर तुमच्याकडे ई-श्रम कार्ड असूनही तुम्ही या पेन्शनचा लाभ घेत नसाल, तर या लेखात दिलेली पात्रता, फायदे आणि अर्ज प्रक्रिया त्वरित तपासा.
ई-श्रम कार्ड पेन्शन योजनेची पात्रता
ही योजना विशेषतः असंघटित कामगारांसाठी तयार करण्यात आली आहे. या योजनेत सहभागी होण्यासाठी खालील अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
निकष | आवश्यक अट |
नागरिकत्व | अर्जदार भारतीय नागरिक असावा. |
वय मर्यादा | अर्जदाराचे वय १८ ते ४० वर्षांच्या दरम्यान असावे. |
वार्षिक उत्पन्न | वार्षिक उत्पन्न ₹१,५०,००० रुपयांपेक्षा कमी असावे. |
कामगार स्थिती | अर्जदार असंघटित क्षेत्रातील कामगार असावा. |
योजनेचे प्रमुख फायदे (Benefits)
या योजनेचा मुख्य उद्देश कामगारांना वयाच्या ६० वर्षांनंतर आर्थिक स्थैर्य प्रदान करणे आहे:
- मासिक पेन्शन: वयाच्या ६० वर्षांनंतर पात्र कामगाराला दरमहा ₹३,००० (तीन हजार रुपये) ची निश्चित पेन्शन मिळेल.
- कौटुंबिक लाभ (पती-पत्नी): पती आणि पत्नी दोघेही या योजनेत सहभागी असल्यास, त्यांना एकत्रितपणे दरमहा ₹६,००० ची पेन्शन मिळू शकते.
- मृत्यू नंतरचा लाभ: कामगाराचा मृत्यू झाल्यास, कुटुंबातील सदस्यांना ५०% पेन्शन (₹१,५००) दिली जाते.
अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
ऑनलाइन अर्ज करताना खालील कागदपत्रे तुमच्याकडे तयार असणे आवश्यक आहे:
- आधार कार्ड (Aadhaar Card)
- रेशन कार्ड (Ration Card)
- उत्पन्नाचा दाखला (Income Certificate)
- रहिवासी प्रमाणपत्र
- जन्माचा दाखला (Date of Birth Proof)
- बँक पासबुक (पेन्शन थेट जमा होईल)
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो आणि मोबाईल नंबर
महत्त्वाची टीप: अर्ज करताना कामगाराचे प्रत्यक्ष उपस्थित असणे अनिवार्य आहे, कारण बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणासाठी (Biometric Authorisation) अंगठ्याचा ठसा आवश्यक असतो.
पेन्शन योजनेसाठी अर्ज कसा करायचा?
या योजनेसाठी तुम्ही ऑनलाइन किंवा सीएससी केंद्रातून अशा दोन पद्धतीने अर्ज करू शकता:
१. ऑनलाइन अर्ज (Self Apply Online):
- अधिकृत वेबसाइट eshram.gov.in वर जा.
- ‘Register on E-Shram’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- सेल्फ-रजिस्ट्रेशन पेजवर मोबाईल नंबर आणि OTP भरून नोंदणी करा.
- डॅशबोर्ड उघडल्यानंतर, फॉर्ममध्ये विचारलेली सर्व माहिती भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा आणि फॉर्म सबमिट करा.
२. सीएससी केंद्रातून अर्ज (CSC Apply Online):
- जर तुम्हाला स्वतः ऑनलाइन अर्ज करणे शक्य नसेल, तर जवळच्या सीएससी (CSC) केंद्रात जा.
- आवश्यक कागदपत्रे देऊन आणि बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण करून तुम्ही अर्ज करू शकता.
तुमचा अर्ज मंजूर झाल्यावर, दरमहा ₹३,००० पेन्शन DBT (Direct Benefit Transfer) द्वारे तुमच्या बँक खात्यात जमा केली जाईल.