Nuksan Bharpai New Norms 2025: ऑगस्ट २०२५ मध्ये महाराष्ट्रातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये झालेल्या मुसळधार पाऊस आणि पुरामुळे शेतजमिनी आणि फळबागांचे मोठे नुकसान झाले होते. या नैसर्गिक आपत्तीमुळे संकटात सापडलेल्या शेतकऱ्यांसाठी राज्य सरकारने नुकसानीची भरपाई देण्यासाठी नवीन आणि वाढीव निकष (New Norms) जाहीर केले आहेत.
या महत्त्वपूर्ण निर्णयामुळे आता शेतकऱ्यांना हेक्टरी ₹२२,५०० पर्यंत मोठी आर्थिक मदत मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
पिकांच्या नुकसानीसाठी वाढीव मदतीचे नवीन निकष
राज्य सरकारने राष्ट्रीय नैसर्गिक आपत्ती धोरण (NDRF) आणि २७ मार्च २०२३ च्या शासन निर्णयानुसार मदतीचे दर वाढवले आहेत.
शेतकऱ्यांनी लक्षात ठेवावे: नुकसान भरपाईची मदत आता जास्तीत जास्त दोन हेक्टरपर्यंत मर्यादित करण्यात आली आहे.
| पिकाचा प्रकार | पूर्वीची मर्यादा (हेक्टर) | प्रति हेक्टर मिळणारी नवीन मदत (₹) | किमान मदत (₹) |
| जिरायती (कोरडवाहू) शेती | तीन हेक्टरपर्यंत | ₹८,५०० | ₹१,००० |
| बागायत (सिंचनाखालील) शेती | दोन हेक्टरपर्यंत | ₹१७,००० | ₹२,००० |
| फळबागा (Fruit Crops) | दोन हेक्टरपर्यंत | ₹२२,५०० | ₹२,५०० |
जमिनीच्या विशेष नुकसानीसाठी भरीव आर्थिक सहाय्य
पिकांच्या नुकसानीबरोबरच, ज्या शेतकऱ्यांच्या शेतजमिनीचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले आहे, त्यांच्यासाठीही सरकारने विशेष भरीव मदत जाहीर केली आहे:
- गाळ किंवा वाळूचा थर (२-३ इंचाहून अधिक):
- मदत: प्रति हेक्टर ₹१८,००० (किमान ₹२,५००)
- दरड कोसळणे, जमीन खरडून जाणे किंवा नदीपात्र बदलल्यास:
- मदत: प्रति हेक्टर ₹४७,००० (किमान ₹५,०००) ची मोठी मदत.
मानवी हानी आणि मालमत्तेच्या नुकसानीची भरपाई
नैसर्गिक आपत्तीमध्ये मानवी जीवन आणि मालमत्तेचे मोठे नुकसान होते. त्यासाठी देखील सरकारने मदत जाहीर केली आहे:
- मृत्यू झाल्यास: मृताच्या नातेवाईकांना ₹४,००,००० (चार लाख रुपये) ची मदत.
- घराचे नुकसान:
- कच्च्या घरासाठी: ₹१,२०,००० पर्यंत मदत.
- पक्क्या घरासाठी: ₹१,३०,००० पर्यंत मदत.
- पशुधन नुकसान:
- मोठे पशुधन (गाय, म्हैस): प्रति जनावर ₹३७,५००.
- लहान पशुधन (मेंढी, बकरी): प्रति जनावर ₹४,०००.
- घरगुती वस्तूंचे नुकसान: घर दोन दिवसांपेक्षा जास्त पाण्याखाली राहिल्यास, भांडी आणि कपड्यांसाठी मिळून ₹५,००० ची मदत.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे आवाहन
शेतकरी बांधवांनी ही सरकारी मदत मिळवण्यासाठी तातडीने पुढील कामे पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- पंचनामे (Panchnama): आपल्या नुकसानीचे पंचनामे वेळेत पूर्ण करून प्रशासनाकडे जमा करणे अत्यंत आवश्यक आहे.
- यादी तपासणी: नुकसान भरपाईची यादी (Nuksan Bharpai Yadi 2025) लवकरच जाहीर होईल. त्या यादीत आपले नाव तपासावे.